Grekom nie przypadły do gustu gliniane tabliczki, były ciężkie, pisanie na nich było dość uciążliwe, a zapisany tekst pozostawał na nich na zawsze. Dlatego zaczęli wyrabiać tabliczki z drewna, najczęściej używano do tego dębu, cyprysu, palmy, bukszpanu, cedru i drewna cytrynowego (ulubionego przez Rzymian). Powierzchnią zapisywaną była warstwa wosku, niekiedy mieszana ze smołą dla ciemnej barwy, otoczona drewnianą ramką. Zaletą i jednocześnie wadą tego podłoża była możliwość powtórnego pisania po uprzednim starciu zapisanej warstwy wosku (ważny dokument mógł być bezpowrotnie zniszczony).
Do pisania na tabliczkach służyły rylce (stylusy), niekiedy o fantazyjnych kształtach, wykonane z różnych materiałów: metalu, drewna lub twardej trzciny. Rozmiary stylusów były rozmaite, a kształtem przypominały najczęściej duży gwóźdź. Mogły też służyć jako broń, stylusem bronił się Juliusz Cezar przed zamachowcami w idy marcowe.
Jedna tabliczka nie mogła pomieścić wystarczającej ilości tekstu, dlatego zaczęto wiązać je
przewlekając rzemień lub pierścień przez otwory w ramie. Dwie związane tabliczki zw.
dyptychem, trzy - tryptychem, powyżej trzech - poliptychem.
Zbiór związanych tabliczek przypominał pień drzewa - caudex, stąd wzięła się nazwa
późniejszej postaci książki.
Aby zapobiec odczytaniu tekstu przez niepowołane osoby, pięczętowano tablice złożone
pismem do wewnątrz. Sposób ten był również stosowany w przypadku zawierania umów
handlowych, które miały długi czas obowiązywania.
Według zachowanych do dziś eksponatów wiadomo, że zapisywano tabliczki trzymając je
najczęściej na kolanach, rzadziej na stole (pulpicie). Używane były najczęściej do nauki w
szkołach, do utrwalania rachunków, notatek, testamentów. Na tabliczkach pobielonych (zw. w
Grecji leukos, a w Rzymie album) sporządzano obwieszczenia i inne akty
prawne.
Tabliczki woskowe używane były w Europie jeszcze do XVI-XVII wieku
Najlepszym miejscem, gdzie zachowały się w dobrym stanie tabliczki był oczywiście Egipt, ale nie tylko, na terenie dzisiejszych Węgier w dawnych rzymskich kopalniach w Verespatak w 1786 r. odkryto tabliczki z II w. W 1875 r. w Pompejach znaleziono archiwum pokwitowań i rachunków na drewnianych tabliczkach. W 1934 r. w Londynie natrafiono na trzy tabliczki woskowane, a w 1953 r. na tryptych z listem niejakiego Rufusa do Epillikusa.
Powrót do strony Grecji | Pismo
greckie | Narzędzia egipskiego skryby |
Przybory rzymskiego pisarza | Przybory babilońskiego skryby | Przybory chińskiego skryby
Copyright © Stanisław Skórka. Wirtualna Historia Książki i Bibliotek. Kraków 1997-2007. Statystyka