INKUNABUŁY

Szesnaście z zachowanych tynieckich kodeksów znajduje się w zbiorach Biblioteki Narodowej Warszawie. Niektóre wśród nich są pięknie iluminowane i stanowię prawdziwą ozdobę zbiorów.
Najstarsze jest wydanie dzieła Tomasza z Akwinu Catena aurea super quattuor Evangelistas, wykonane w Norymberdze u Antoniusa Kobergera w 1475 roku. Inkunabuł został zakupiony do Opactwa w 1481 przez opata Andrzeja Ożgę.

Ponad 70 inkunabułów znajdujących się w Bibliotece Wyższego Seminarium Duchownego w Tarnowie nosi ślady proweniencji tynieckiej. Wśród nich dwa egzemplarze noszą imię fundatora, opata Andrzeja Ożgi.
W tej grupie najstarsze z zachowanych to:

• Catholicon Jana Blabusa pochodzący ze strasburskiej typografii Adolfa Ruscha, datowany na około 1470. Drugi egzemplarz dzieła pochodzi z typografii norymberskiej Antoniego Kobergera i datowany jest na rok 1483;
• Sermones quadrogesimales Roberta Carraciolusa (1473) z typografii Jana Koelhoffa z Kolonii;
• Opus restitutionum Franciszka de Platea z tłoczni wędrownego drukarza Kaspra Straubego, prawdopodobnie z 1475 roku;
• Opuscula św. Augustyna z około 1476 roku, również z krakowskiego warsztatu Kaspra Straubego;
• Sermones papieża Leona I z zagadkowej oficyny: Typographus Sermonum Leonis Primus (I) papae, działającej prawdopodobnie w latach 1477-1478;
• Postilla super totam Biblia Nicolausa de Lyra, wytłoczone u Antoniusa Kobergera w 1481 roku;
• Jana de Garlandia Verba deponentialia z roku 1485, wytłoczone w holenderskiej oficynie Jakuba z Bredy w Deventer oraz Composita verborum (1495), tłoczone u Ryszarda Pafraeta (jedyne egzemplarze w Polsce);
• Epistola ad Turcarum imperatorrem Mahometum II, wydane w rzymskiej oficynie Stefana Planncka około lat 1488-1490;
• Epistolae in cardinalatu editae, wydane w Rzymie w oficynie Euchariusa Silberga około 1490 roku;
• papieża Jana XXI Summulae logicales, z holenderskiej oficyny Jakuba z Bredy z 1496 roku.

Najwięcej zachowanych inkunabułów proweniencji tynieckiej pochodzi z miast niemieckich (Strasburg, Norymbergia, Kolonia, Lipsk, Augburg) oraz włoskich (Wenecja, Rzym). Część została wytłoczona w XV-wiecznej Francji (u Jana Sibera czy Jana Trechsela), a także w oficynach niderlandzkich.

Dziedziną najliczniej reprezentowaną jest lingwistyka (teksty Cycerona, Katona, Seneki), następnie dzieła z zakresu kaznodziejstwa oraz literatura teologiczna. Kolejną grupę stanowi biblistyka (lecz tylko jeden egzemplarz Biblii - Biblia latina, wydanie frobenowskie z 1495 roku).

Powrót do zabytków  -  Sakramentarz tyniecki  -  XV-wieczne rękopisy

Wirtualna historia książki i bibliotek. Stronę opracowała Anna Pasterak. Kraków 2003